شهاب‌الدین شرف‌الادباء پسر اسماعیل ترمذی (نیمه اول سده ۶ق) شناخته شده به ادیب صابر شاعر ایرانی از ترمذ بود. او در زمان سلجوقیان می‌زیسته است.
شهاب‌الدین در ترمذ ادب آموخت و شاعری آغاز کرد. سپس در جوانی به خراسان رفت و به فراگیری دانش پرداخت.
محمدصادق ادیب‌الممالک فراهانی، فرزند حسین ملقب به امیرالشعرا و متخلص به امیری و پروانه شاعر، ادیب و روزنامه نگار دوره مشروطه که در روز ۱۴ محرم سال ۱۲۷۷ (مطابق با ۱۱ مرداد ماه سال ۱۲۳۹ خورشیدی) در روستای گازران (جعفریه فعلی) اراک(گازران هم اکنون جزء تقسیمات استان قم می باشد) به‌دنیا آمد.(در كتاب اطلاعات عمومي پيام آمده است كه او متولد تهران و از نواده قائم مقام بوده و اشعارش روان و داراي نكات اخلاقي و اجتماعي فراواني مي باشد.)
او در پانزده سالگی و پس از مرگ پدرش به تهران آمد و به پایمردی حسنعلی‌خان امیر نظام گروسی، به دستگاه طهماسب میرزا مؤید الدله راه یافت.
اثیرالدین ابوالفضل محمد بن طاهر اخسیکتی معروف به اثیر اخسیکتی از شاعران نام‌آور سدهٔ ششم هجری است.اثیر در شهر اخسیکت زاده شد که در قرن ششم یکی از شهرهای آباد ماوراءالنهر در منطقه فرغانه در شمال رود سیحون بوده است. اثیر سخنوری را در همانجا آغاز کرد. با حملهٔ ترکان غز و زوال دولت سنجری و پریشانی خراسان که خود از آن با عنوان «وحشت خراسان» یاد می‌کند، نواحی شرقی ایران را ترک گفت و به نواحی غرب و شمال غرب ایران روی آورد. نخست در همدان به دربار غیاث الدین محمد بن ملکشاه سلجوقی (۵۵۵ ق) پیوست و سالهای متمادی او و جمعی از وزیران و امیران دربارش را مدح گفت. در لشکر غیاث الدین محمد، با علاءالدین عربشاه (۵۸۴ ق) حاکم کُهستان آشنا شد. عربشاه شعر اثیر را پسندید و او را نواخت. اثیر مدت زیادی از عمر خود را به تفاریق در همدان و کُهستان در دستگاه عربشاه بود.
میرزا حسین کریمی مراغه‌ای شاعر معاصر آذربایجانی است.او متولد 1310 در روشت از روستاهای مراغه است. کریمی ادامه دهنده سبک سنتی و کلاسیک شعر بود و غالبا در اشعار طنز خود رسم و رسوم زمان خود را به باد انتقاد گرفته است. اکثر اشعار او هرچند به ترکی آذربایجانی سرود شده‌اند
مسعود سعد سلمان، در سال ۴۳۸ هجری در لاهور به دنیا آمد. او دو پسر و یک دختر داشت. یک پسر موسوم به «سعادت» که شاعر بود و پسرِ دیگر «صالح» (یا محمد) نام داشته که هنگامِ زندانی بودن پدر، در مرنج، وفات یافته‌است.
آريانپور ,عباس , فرزند ماشاالله خان كاشى (1285-1363ش), نويسنده و شاعر . وى پس از گذراندن تحصيلات مقدماتى و متوسطه ,به مديريت داخلى مجله «عالم نسوان» منصوب شد . وتا سه سال دراين سمت باقى بود 0 سپس به شركت نفت وارد شد . وپس از دريافت ديپلم دوره متوسطه شعبه بازرگانى , مدتى به تدريس علوم بازرگانى در دبيرستان ادب اصفهان پرداخت . آريانپور در سال 1335ش,بـراى مـطالعـه امـور مـاليـاتى 6ماه به امريكا رفت. در سال 1336 ش به دريافت ليسانس قضائى از دانشگاه تهران نائل آمد . آريانپور در سرودن شعر به زبان فارسى انگليسى نيز توانا بود . وى بنيانگذار مدرسه عالى ترجمه در ايران و دانشگاه مكاتبه اى زبان انگليسى در آمريكا ست . آريانپور در آمريكا در گذشت . از آثارش : «اشتباهات خنده‌‌دار» ؛ «زمينه دانش در علوم طبيعى ؛ «ماشين زندگى»؛ «نخستين بانوىپزشك» ؛ «فرهنگ آريان پور» جيبى (يك جلدى, دو جلدى , و پنج جلدى)انگليسى به فارسىو فارسى به انگليسى؛ «تاريخ كليساى شرق»
وی پس از دریافت مدرک کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران، در سال 1340 برای ادامه تحصیل به آمریکا رفته و موفق به اخذ درجه فوق لیسانس و دکترای ادبیات تطبیقی از دانشگاه پرینستن شد.
او بعد از انقلاب به تدریس درس نقد ادبی در دانشگاه علامه‌طباطبایی پرداخت وهمزمان به ترجمه و تالیف برخی آثار مهم در زمینه نقد ادبی روی آورد.
ترجمه کتاب معروف "تخیل فرهیخته" نورتروب فرای و کتاب تاریخچه نقد د رادبیات قدیم عرب از جمله آثار او به شمار می‌رود.
این نویسنده و مترجم به خاطر ترجمه کتاب چندجلدی "تاریخ نقد جدید" تالیف رنه ولک موفق به دریافت جایزه کتاب سال در بخش ترجمه شد.
ايرج جهانشاهي قاجار، آموزگار، نويسنده، مترجم و ويراستار ادبيات كودكان و نوجوانان، در اول اسفند سال 1305 در تهران به دنيا آمد. آموزش‌هاي ابتدايي و مياني را در شهرهاي همدان، ملا‌ير و اهواز گذراند. در سال 1325 همزمان با خواندن رشته‌ي تاريخ و جغرافيا و علوم تربيتي در دانشكده‌ي ادبيات و دانشسراي عالي تهران به آموزگاري پرداخت
(1330 -1281 ش)، نویسنده، مترجم و محقق. وى از خاندان رضاقلى خان هدایت است. در تهران به دنیا آمد. تحصیلات متوسطه را در دارالفنون و دبیرستان سنلوئى تهران به پایان رساند و در حدود 1307 ش با كاروان دانشآموزان اعزامى به اروپا به بلژیك رفت و در رشته مهندسى راه و ساختمان نامنویسى كرد، اما در آنجا نماند و یك سال بعد با نخستین گروه دانشجویان اعزامى به اروپا براى تحصیل در رشتهى معمارى به فرانسه رفت.
شیخ‌الاسلام ابواسماعیل عبدالله بن ابی‌منصور محمد (زادهٔ ۳۹۶ ه. ق. / ۱۰۰۶ م. درگذشتهٔ ۴۸۱ ه. ق. / ۱۰۸۸ م.) معروف به «پیر هرات» و «پیر انصار» و «خواجه عبدالله انصاری» و «انصاری هروی»، دانشمند و عارف بود.
وی از اعقاب ابو تراب انصاری است. مادرش از مردم بلخ بود و عبدالله خود در هرات متولد شد و از کودکی زبانی گویا و طبعی توانا داشت چنانکه شعر فارسی و تاری را نیکو می‌سرود و در جوانی در علوم ادبی و دینی و حفظ اشعار عرب مشهور بود و مخصوصاً در حدیث قوی بود و امالی بسیار داشت و در فقه روش امامحنبل را پیروی میکرد.
وی در تصوف از شیخ ابوالحسن خرقانی تعلیم گرفت و جانشین او بود. محل اقامتش بیشتر در هرات بود و در آنجا تا پایان زندگانی به تعلیم و ارشاد اشتغال داشت.
انصاری شعر می‌سرود ولیکن بیشتر شهرت وی به جهت رسالات و کتب مشهوری است که تألیف کرده‌است و از آن جمله‌است ترجمهٔ املاء طبقات الصوفیه سلمی به لهجه هروی طبقات‌الصوفیهٔ سلمی به لهجه هروی و تفسیر قرآن که اساس کار میبدی در تألیف کشف‌الاسرار قرار گرفته‌است.
از رسائل منثور او که به نثر مسجع نوشته مناجات‌نامه، نصایح، زادالعارفین، کنزالسالکین، قلندرنامه، محبت‌نامه، هفت‌حصار، رسالهٔ دل و جان، رسالهٔ واردات و الهی‌نامه را می‌توان نام برد.
محمد معين فرزند معين العلماء در سال 1293 شمسي در رشت در يک خانواده روحاني متولد شد. پدرش شيخ الولقاسم و همچنين مادرش در شش سالگي او فوت کردند، به همين جهت تحت تعليم و تربيت پدر بزرگش (که مرد دانشمندي بود) قرار گرفت که از روحانيون معروف بود. پس از پايان تحصيلات مقدماتي براي ادامه تحصيل در دارالفنون به تهران آمد و به تحصيل در دانشکده ادبيات پرداخت و دانشنامه دکتراي خود را در سال 1321 دريافت کرد. رساله خود را به زبان فرانسه نوشت. دکتر معين از چند دانشگاه خارجي درجه دکتراي افتخاري داشت و عضو فرهنگستان ايران شد که رياستش با ذکاءالملک فروغي بود. رياست کمسيون ادبيات سمينار جهاني تاريخ و فرهنگ ايران را بر عهده داشت. در سمينار بين المللي ( سومر ) دانشگاه هاروارد و کميته مجموعه کتيبه هاي ايران و کميته تاليف فرهنگ پهلوي و انجمن خاورشناسان پاريس و انجمن فلسفي عضويت داشت. دکتر معين حدود 23 جلد کتاب تاليف کرد. از فعاليت هاي پر اهميت وي همکاري با علامه دهخدا و تنظيم فيش هاي چاپ نشده بعد از فوت دهخدا ميباشد.
علی‌اکبر دهخدا (۱۲۵۷ تهران - ۷ اسفند ۱۳۳۴ تهران)، ادیب، لغت‌شناس، سیاستمدار و شاعر ایرانی و بنیان‌گذار لغت نامه دهخدا.
استاد علی اکبر دهخدا از خبره‌ترین وفعال‌ترین استادان ادبیات فارسی در روزگار معاصر است که بزرگترین خدمت به زبان فارسی در این دوران را انجام داده. لغت نامه بزرگ دهخدا که در بیش از پنجاه جلد به چاپ رسیده است، شامل همه لغات زبان فارسی با معنای دقیق و اشعار و اطلاعاتی درباره آنهاست و کتاب امثال و حکم که شامل همه ضرب المثل ها و احادیث و حکمت ها در زبان فارسی است خود به تنهایی نشان دهنده دانش و شخصیت علمی استاد دهخدا هستند. دهخدا به غیر از زبان فارسی به زبانهای عربی و فرانسوی هم تسلط داشته و فرهنگ فرانسوی به فارسی او نیز هم اکنون در دست چاپ میباشد. دهخدا علاوه بر این که دانشمند و محقق بزرگی بود مبارز جدی و کوشایی نیز در انقلاب مشروطه محسوب می‌‌شد. او مبارزه را نیز از راه نوشتن ادامه می‌‌داد و مطالب خود علیه رژیم مستبد قاجار را در روزنامه صور اسرافیل که از روزنامه‌های پرفروش و مطرح آن زمان بود چاپ میکرد. لغت نامه که بزرگترین و مهمترین اثر دهخدا محسوب می‌‌شود . لغت نامه نه تنها گنجینه‌ای گرانبها برای زبان فارسی است، بلکه معانی و تفسیرات و شروح تاریخی بسیاری از کلمات عربی را نیز داراست.
سید محمدحسین بهجت تبریزی (۱۲۸۵-۱۳۶۷) متخلص به شهریار (پیش از آن بهجت) شاعرایرانی اهل آذربایجان بود که به زبانهای فارسی و ترکی آذربایجانی شعر سروده‌است. وی در تبریز به‌دنیا آمد و بنا به وصیتش در مقبره الشعرای همین شهر به خاک سپرده شد. در ایران روز درگذشت این شاعر معاصر را «روز شعر و ادب فارسی» نام‌گذاری کرده‌اند.
مهمترین اثر شهریار منظومهٔ حیدربابایه سلام (سلام به حیدربابا) است که از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی به‌شمار می‌رود و شاعر در آن از اصالت و زیبایی‌های روستا یاد کرده‌است.
شهریار در سرودن انواع گونه‌های شعر فارسی -مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شهر نیمایی- نیز تبحر داشته‌است. از جملهٔ غزل‌های معروف او می‌توان به علی ای همای رحمت و «آمدی جانم به قربانت» اشاره کرد. شهریار نسبت به علی بن ابی طالب ارادتی ویژه داشت و همچنین شیفتگی بسیاری نسبت به حافظ داشته‌است.
چهره برگزيده در هشتمين دوره چهره هاي ماندگار
محمد دبير مقدم، زبان شناس و استاد دانشگاه، در سال ۱۳۳۲ در كاشان در خانواده اي متوسط به لحاظ طبقه اجتماعي و اقتصادي تولد يافت. ديپلم خود را به سال ۱۳۵۰ از دبيرستان مرآت دريافت كرد و همان سال وارد دانشگاه شد و سال ۱۳۵۴ دوره كارشناسي زبان و ادبيات انگليسي را پايان برد. بلافاصله در دوره كارشناسي ارشد دانشگاه تهران پذيرفته شد و سال ۱۳۵۶ موفق به دريافت مدرك كارشناسي ارشد زبان شناسي همگاني شد. سپس از سال ۱۳۵۶ تا سال ۱۳۶۱ در دانشگاه ايلينوي آمريكا دوره كارشناسي ارشد و دكتراي زبان شناسي نظري را گذرانداز وي به عنوان چهره برگزيده در هشتمين دوره چهره هاي ماندگار تجليل بعمل آمد
چهره برگزيده در هشتمين دوره چهره هاي ماندگار
آقای دکتر علي شيخ‌الاسلامي در سال 1315 در شيراز متولد شد. او فارغ‌التحصيل رشته‌ي زبان و ادبيات فارسي دانشگاه تهران در دوره‌ي فوق ليسانس و دكتري است. شيخ‌الاسلامي از سال 1350 تا كنون در دانشگاه تهران مشغول تدريس بوده و در دو مقطع نيز رييس دانشكده‌ي ادبيات و علوم انساني اين دانشگاه بوده است. او در دوره‌اي رييس دانشگاه‌هاي علامه طباطبايي و تربيت مدرس بوده است.
همایون صنعتی‌زاده، مترجم و مدیر انتشارات فرانکلین و از پیش‌کسوتان صنعت نشر ایران در سال ۱۳۰۴ در تهران به دنیا آمد
پدرش، عبدالحسین صنعتی، از اولین نویسندگان رمان ایرانی بود. کودکی خود را در کرمان نزد پدر بزرگ و مادر بزرگش گذراند. سپس برای طی دوره دبیرستان به تهران آمد در دبیرستان البرز مشغول به تحصیل شد. [دبیرستان البرز پس از 133 سال] همان زمان بود که ایران در جریان جنگ جهانی دوم دچار بحران شده بود و همین شد که صنعتی نتوانست دبیرستان را در آن زمان تمام کند.
محمد میرکیانی نویسنده کودک و نوجوان در سال 1337 در شهر تهران به دنیا آمد
وی تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در این شهر به پایان رساند و در کنار تحصیل به مطالعه آثار ادبی و هنری روی آورد و با بسیاری از آثار نویسندگان بزرگ آشنا شد.
وی دارای مدرک دکتری هنر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
مهدی اخوان ثالث (زاده اسفند ۱۳۰۷، مشهد- درگذشته ۴ شهریور ۱۳۶۹، تهران) شاعر پرآوازه و موسیقی‌پژوه ایرانی است. تخلص وی در اشعارش «م. امید» بود.
اخوان ثالث در شعر کلاسیک ایران توانمند بود. وی به شعر نو گرایید او آثاری دلپذیر در هر دو نوع شعر به جای نهاده است. همچنین او آشنا به نوازندگی تار و مقام‌های موسیقیایی بوده‌است.
که مولانا جلال الدین بلخی مجذوب او شده و بیشتر غزلیات خود را بنام وی سروده است. از جزئیات احوالش اطلاعی در دست نیست؛ همین قدر پیداست که از پیشوایان بزرگ تصوف در عصر خود در آذربایجان و آسیای صغیر و از خلفای رکن الدین سجاسی و پیرو طریقه ضیاءالدین ابوالنجیب سهروردی بوده است. برخی دیگر وی را مرید شیخ ابوبکر سلمه باف تبریزی و بعضی مرید باباکمال خجندی دانسته اند. در هر حال سفر بسیار کرده و همیشه نمد سیاه می پوشیده و همه جا در کاروانسرا فرود می آمد و در بغداد با اوحدالدین کرمانی و نیز با فخر الدین عراقی دیدار کرده است. در سال 642 هجری وارد قونیه شده و در خانه شکرریزان فرود آمده و در آن زمان مولانا جلال الدین که فقیه و مفتی شهر بوده به دیدار وی رسیده و مجذوب او شد. در سال 645 هجری شبی که با مولانا خلوت کرده بود، کسی به او اشارت کرد و برخاست و به مولانا گفت مرا برای کشتن می خواهند؛ و چون بیرون رفت، هفت تن که در کمین ایستاده بودند با کارد به او حمله بردند و وی چنان نعره زد که آن هفت تن بی هوش شدند و یکی از ایشان علاءالدین محمد پسر مولانا بود و چون آن کسان به هوش آمدند از شمس الدین جز چند قطره خون اثری نیافتند و از آن روز دیگر ناپدید شد. درباره ناپدید شدن وی توجیهات دیگر هم کرده اند. به گفته فریدون سپهسالار، شمس تبریزی جامه بازرگانان می پوشید و در هر شهری که وارد می شد مانند بازرگانان در کاروانسراها منزل می کرد و قفل بزرگی بر در حجره میزد، چنانکه گویی کالای گرانبهایی در اندرون آن است و حال آنکه آنجا حصیر پاره ای بیش نبود. روزگار خود را به ریاضت و جهانگردی می گذاشت. گاهی در یکی از شهرها به مکتبداری می پرداخت و زمانی دیگر شلوار بند میبافت و از درآمد آن زندگی میکرد.
محمدرضا کدکنی، مشهور به م. سرشک در نوزدهم مهر ۱۳۱۸ در روستای کدکن که یکی از روستاهای قدبم و کهنسال نیشابور قدیم است، متولد شد.
وی مقدمات علوم دینی از قبیل جامعالمقدمات و کفایه آخوند خراسانی را نزد پدرش میرزامحمد شفیعی کدکنی فراگرفت و پس از ورود به حوزه علمیه خراسان از محضر استادان بزرگ حوزه خراسان از جمله حاج شیخ هاشم قزوینی و ادیب نیشابوری کسب فیض کرد.
پانزده سال از دوران کودکی و نوجوانی م. سرشک مصروف فراگیری علوم قدیمه و آمد و شد به حوزه های علمیه آن روز خراسان شد، او پس از مطالعه دروس جدید و موفقیت در امتحان وارد دانشگاه مشهد شد و در زمره دانشجویان استادان بنام، دکتر فیاض، دکتر یوسفی و دکتر رجایی درآمد.
م. سرشک پس از دریافت درجه لیسانس از دانشگاه مشهد، برای تکمیل تحصیلات وارد دانشگاه تهران شد و از محضر استاد فروزانفر و دکتر پرویز ناتل خانلری بهره ها برد و با درجه دکتری در زبان فارسی از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد و در کتابخانه مجلس سنا به کار پرداخت و سپس دانشیار گروه ادبیات فارسی و ادبیات تطبیقی دانشگاه تهران شد.
سال و محل تولد :1324 تهران
رشته تخصصی : زبان شناسی
فعاليت ها :
- تحصيل ابتدايی تا اخذ ديپلم در تهران
- ورود به دانشکده ادبيات و علوم انسانی دانشگاه تهران و اخذ ليسانس زبان و ادبيات فارسی در سال 1347
- ادامه تحصيل در رشته زبان شناسی و زبان های باستانی و اخذ فوق ليسانس در همين رشته از دانشگاه تهران در سال 1350
محسن بينا متولد سال ۱۲۹۰ هجرى شمسى، مدرس زبان انگليسى مرحوم «آيت الله دكتر بهشتى»، «مقام معظم رهبرى»، «آيت الله هاشمى رفسنجانى» و معلم و مسؤول كتابخانه در همدان بود. وى فارغ التحصيل دانشكده الهيات دانشگاه تهران بود و نزد مرحوم «الهى قمشه اى»، «سيدعلى همدانى» و «حاج ملا آقاجان ابهرى» (عارف بى نام و نشان) تلمذ كرد.
از تأليفات استاد بينا مى توان «صرف و نحو عربى» (به زبان انگليسى)، «عيسى از ديدگاه قرآن» (ترجمه)، «موسى ازديدگاه قرآن» (ترجمه)، «منازل السائرين خواجه عبدالله انصارى» (ترجمه به انگليسى)، «كتاب البدايه» و «النهايه در اصول دين و اصول مذهب» (تأليف)، «منازل السائرين خواجه عبدالله انصارى» (ترجمه به فارسى)، «شمع جمع» (شرح و تفسير بر بخشى از غزليات حضرت امام خمينى (ره)) و «مجموعه گل» (راهنماى عملى تكامل انسان) را نام برد. وى به تدريس صرف، نحو و عرفان نيز مى پرداخت. استاد محسن بينا ۱۹ شهريور دار فانى را وداع گفت.دكتر سيدمحمددبيرسياقي در پنجم اسفند ماه سال 1298 هجري شمسي درمحله ي گلبناي قزوين متولد شد . پدرش سيدباقر از خوشنويسان مشهور آن شهر بود . دبيرسياقي پس از به پايان رساندنتحصيلات دوره ي ابتدايي و متوسطه ، در سال 1318 دوره ي دوم متوسطه را به انجامرسانيد و به اخذ ديپلم نايل آمد . از آن پس در رشته ي زبان و ادبيات فارسي به تحصيلپرداخت و به دريافت دكتراي رشته زبان وادبيات فارسي ، در سال 1324 توفيق يافت . دبير سياقي از سال 1320 به استخدام وزارت دارايي درآمد و تا سال 1353 كه بازنشستهشد . وي به مدت 34 سال همواره در مصدر مشاغل مختلفي چون رياست دفتر اداره ي كلماليات هاي مستقيم ، عضو كميسيون هاي مالياتي و رياست ماليه ي تهران و رياست ادارهي قوانين و عضويت شوراي عالي مالياتي بوده است . دبيرسياقي از خرداد 1326 به همكاريعلامه دهخدا در مورد لغت نامه نامزد شد و علاوه بر آن از كار تدريس غافل نماند . اوبه دعوت دانشگاه عين الشمس قاهره دو سفر به مصر رفت و به تدريس و ايراد سخنراني دردانشگاه هاي قاهره و الازهر پرداخت . وي همچنين نخستين استاد فارسي در دانشگاه پكناست . دكتر دبيرسياقي علاوه بر پنجاه مقاله كه در زمينه ي ادب و لغت در مجلات ادبيو يادنامه ها منتشر ساخته ، آثار ديگري نيز تاليف نموده است
حسین زرمجو درسال 1311 درمشهد متولد شد. وی پس از اخذ لیسانس و فوق لیسانس ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی مشهد، و مدتی تحصیلات حوزوی و تدریس در دبیرستانهای و مراکز تربیت معلم به تحصیل دوره دکتری در دانشگاه تهران پرداخت. وی پس از فراغت از تحصیل عضو دانشگاه فردوسی مشهد شد. وی سرپرست کمیسیون ملی یونسکو در ایران و برخی از مسئولیتهای اجرایی در دانشگاه فردوسی مشهد را برعهده داشته است.
Who's Who and Who Was Who in iran
